Perspectief op burn-out

Wat te doen bij een burn-out?

Het antwoord op de vraag wat je kunt doen bij een burn-out is volgens het Bewust Twentepanel: Luisteren naar jezelf! Word je bewust van je behoeftes en doe daar iets mee!

Tijdens de bijeenkomst ‘Perspectief op burn-out’ zat er in de zaal van de bibliotheek in Hengelo een gemengd gezelschap. Sommige bezoekers midden in een burn-out, anderen die voortekenen voelen aankomen en een aantal bezoekers zijn beroepshalve geinteresseerd.

Nadat de drie panelleden hun perspectief op burn-out hadden gegeven was er ruimte om, onder leiding van Wilma Sonder, vragen te stellen en ervaringen te delen. Opvallend was dat de drie panelleden zelf een burn-out hadden gehad en die periode als een onmiskenbare positieve impuls in hun leven hebben ervaren.

Marja Oude Avenhuis is holistisch energetish therapeut. Ze begeleidt mensen op weg naar eenheid in zichzelf. Ze benadrukt dat het belangrijk is om je op gezondheid te richten (en dus niet op ziekzijn) en dat een integrale aanpak nodig is. Dat betekent dat alle niveaus in ons leven bij een burn out moeten worden meegenomen in het gezondwordingsproces.

Marja benoemt de volgende niveaus:
Fysiek - wat gebeurt er in het lichaam en wat heeft het nodig?;
Emotioneel - gevoelens toelaten en leren onderscheid maken tussen onszelf en de ander;
Mentaal – wat denken we en kunnen we daarin rust aanbrengen?;
Spiritueel – dit gaat over zingeving en waar worden we blij van?
Daarnaast dient er voor onze  basiszekerheid aan minimale voorwaarden op sociaal en materieel gebied voldaan te worden.

Marja tekent een poppetje op de flipover met daaromheen cirkels die de energetische velden aanduiden,die om ons heen zijn. Van buiten naar binnen zijn de velden Spiritueel, Mentaal, Emotioneel en Fysiek. Marja meent dat op het moment dat fysieke klachten zich openbaren, de haperingen op de spirituele, mentale en emotionele niveaus niet zijn opgemerkt en is daar onvoldoende aandacht aangegeven. Vaak hebben mensen die een burn-out krijgen het patroon van geven; ze geven aan anderen wat ze zelf nodig hebben. Het draait om bewustwording. Alles mag er zijn, zegt Marja, kunnen we vanuit liefde naar onszelf kijken? Want pas daarna kunnen we handelen vanuit liefde naar de ander, onvoorwaardelijk.

Esra Tjemkes is natuurgeneeskundige. Esra legt uit dat alle mensen bepaalde voorkeuren en behoeftes hebben en dat een burn-out kan ontstaan doordat deze voorkeuren voor gedrag en behoeften te weinig bewust zijn en nageleefd worden. Esra gebruikt de theorie van de vier natuurkwaliteiten om deze verschillen tussen mensen duidelijk te maken. Ze tekent op de flipover de polariteiten: Warm, koud, droog en vocht.

Deze polariteiten creëren een veld waarin ieder van ons ‘als een zaadje is neergekomen’. Dat betekent dat als we weten wat onze behoeftes en voorkeuren zijn, we ons daarop kunnen richten om gezond te leven en te functioneren. De natuur streeft altijd naar evenwicht. Door met behulp van de vier natuurkwaliteiten naar je leven te kijken, kan duidelijk worden hoe dit evenwicht hersteld kan worden als het door een burn-out is verstoord.

In het kort de vier natuurkwaliteiten:

Droog – symbool voor structuur, analytisch vermogen.
Koud – symbool voor de beweging naar binnen en beneden, rust, introversie en stilte.
Vocht – symbool voor gevoel, het vormloze, verbindende en creatieve vemogen.
Warm – symbool voor de beweging naar buiten en naar boven. Actie, op de voorgrond en extraversie.

Esra zegt dat iedereen alle kwaliteiten in zich heeft, maar de mate waarin deze zich op bepaalde momenten manifesteren verschilt. De plek waarop je zaadje, toen je geboren werd, is terechtgekomen in het veld van natuurkwaliteiten, kan je vertellen dat je dáár weer kunt opladen. Het vereenvoudigde veld ziet er zo uit:

Waar is jouw zaadje terechtgekomen? Waar voel jij je happy?

Functioneren op kwaliteiten die je van nature weinig bezit, kan je uitputten. In onze maatschappij wordt ‘warm’ en ‘droog’, (doelgericht zijn en naar buitengericht) hoger gewaardeerd. Dat appel wordt op ons gedaan, maar niet iedereen heeft dat in zich. Dat kan een burn-out veroorzaken, aldus Esra.

Ellen Steenbeeke is orthomoleculair therapeut. Ellen vertelt over haar eigen burn-out, en hoe voeding haar weer in beweging zette. Zij kwam erachter dat ze ondervoed was, haar lichaam had een groot tekort aan belangrijke voedingsstoffen en essentiële mineralen. Haar vriendin wist haar te vertellen dat zij haar moeder vroeger als klein meisje eens had gevraagd: Wat eet jij om er zo goed uit te zien?

Deze herinnering zette haar op het pad van de orthomoleculaire geneeskunst. Het endorfine systeem is heel belangrijk, het is een aanstuurder. Als dat niet goed functioneert, dan raken we uitgeput. Met onder andere depressieve gevoelens en concentratieverlies tot gevolg. Het lichaam is dankbaar als het goed gevoed wordt en kan ons dan weer in beweging zetten. Ellen kan antwoord geven op wat goede voeding is bij burn-out, dat is niet voor iedereen hetzelfde.

Ook Ellen legt de nadruk op je bewust worden van je gevoelens en dat wat je doet. Waarom pak je (telkens weer) een zak chips en eet je hem leeg? Waar heb je eigenlijk behoefte aan? De behandeling van iemand met een burn-out, is dezelfde als van iemand die preventief aan de slag gaat om geen burn-out te krijgen. Goed naar jezelf luisteren, bewust worden van je behoefte(s), met kleine stapjes kun je al verbetering ervaren.

Dank je wel, burn-out

In de uitwisseling na deze drie presentaties kwamen ook de vragen aanbod: hoe kun je je angst doorbreken? Waar moet je beginnen als je uitgeput op de bank zit? Je weet wel dat het niet goed met je gaat, maar je weet niet wat je moet doen.

Het delen van wat er in je leeft is belangrijk. Gehoord worden door je omgeving en/of door hulpverleners kan je weer vertrouwen geven. Je moet het wel zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Het is fijn als je mensen in je omgeving vindt die naar je luisteren zonder oordeel te hebben en zonder met oplossingen te komen. Ook in de reguliere zorg willen de hulpverleners je graag helpen. Het gaat erom te leren naar jezelf te luisteren en je echte behoeftes leren kennen. Daarmee kun je je eigen weg vinden in de alternatieve én reguliere gezondheidszorg, het mag elkaar aanvullen.

Een burn out kan een grote verandering in je leven brengen, een nieuwe koers, ander werk of een andere omgeving. Als je zelf verandert, verandert je omgeving mee. En dan komt er een dag dat je kunt zeggen: ‘Dank je wel, burn-out, dat je me op het pad van bewustworden hebt gezet en me de goed richting hebt opgestuurd.’

Wilma Sonder,  Marja Oude Avenhuis, Ellen Steenbeeke, Esra Tjemkes